Containers die in de Zeeuwse havens op de kades blijven staan, vrachtwagenchauffeurs die lang moeten wachten. Oorzaak: automatiseringsproblemen en te weinig personeel bij de douane. ,,Ik hou mijn hart vast als zo dadelijk de export van uien en aardappelen op gang komt.”
Jos de Jonge, operationeel directeur bij HelloContainer in Goes, een online platform waar je containers kunt boeken en douanedocumenten kunt regelen, loopt wekelijks tegen de problemen bij de douane op. ,,Laatst lag het IT-systeem van de douane er een dag uit. Er is dan wel een noodprocedure waarbij je documenten naar de douane kunt mailen. Dan bel je naar de douane in Breda, waar wij onder vallen, en krijg je een bandje te horen dat vanwege covid en personeelstekorten niemand de telefoon kan beantwoorden. Uiteindelijk kom je bij een douaneambtenaar op Schiphol terecht die ook weinig kan uitrichten. Door dit soort problemen worden containers met vertraging verscheept en dat kost tijd en geld.”
Een woordvoerder van de douane bevestigt dat er ‘de afgelopen tijd sprake is geweest van een aantal storingen in de ICT-systemen’. ,,Dit is heel vervelend voor bedrijven, omdat de storingen tot vertraging in de processen kunnen leiden. Wij werken er dan ook hard aan om de problemen zo snel mogelijk structureel op te lossen. Op dit moment draaien de douanesystemen stabiel. Ondernemers die een storing ervaren kunnen 24 uur per dag telefonisch contact opnemen met onze helpdesk.”
De Jonge ‘houdt zijn hart vast als straks de export van uien en aardappelen op gang komt’. De komende maanden verlaten honderden koelcontainers met landbouwproducten de Zeeuwse havens. Veel uien gaan naar West-Afrika. ,,Het douanesysteem loopt al jaren tegen zijn grenzen aan. Als er dit najaar storingen zijn, zullen exporteurs moord en brand schreeuwen. Wij maken ons daar best zorgen over.”
Schipholse toestanden
De personeelstekorten en automatiseringsproblemen bij de douane leiden soms tot ‘Schipholse toestanden’, ook omdat er bij logistieke dienstverleners en exporteurs een groot tekort aan personeel is, zegt De Jonge. ,,Bijna alle bedrijven die goederen exporteren gebruiken tussenpersonen die douanedocumenten voor ze regelen. Die tussenpersonen komen simpelweg declaranten tekort. Het is een behoorlijk bureaucratisch beroep, je moet heel nauwgezet allerlei papieren invullen, en dat 50 of zelfs 100 keer per dag.”
Er gaan vaak meerdere mails en telefoontjes heen en weer omdat er gegevens missen, wat veel tijd kost, zegt De Jonge. ,,Ook moet de declarant de informatie heel nauwkeurig overzetten in het douanesysteem wat vaak fouten oplevert. Toch is deze persoon wél de belangrijkste schakel in het proces. Kortom, het wordt een steeds grotere uitdaging om op een goedkope, snelle en foutloze manier je douane documenten te regelen.”
De douane stapt in juni 2023 over op het nieuwe Douane Management Systeem (DMS). Reden: bezuinigingen en te weinig medewerkers die controles kunnen uitvoeren. Bedrijven die douanepapieren regelen moeten straks zelf veel meer informatie aanleveren. Van laadadres, exporteur, rederij, haven tot eindbestemming. Partijen in die keten worden zelf grotendeels verantwoordelijk voor onderzoek. De nieuwe aanpak zou ook drugssmokkel moeten bemoeilijken.
Minder controles
Wie daarvoor gemachtigd is, krijgt de status van Autorised Economic Operator. HelloContainer is dat per 1 januari 2023. De Jonge: ,,De douane belooft dat wanneer alle partijen in de keten van jouw transport deze status hebben, de kans op controle minimaal is.” HelloContainer heeft inmiddels een aparte module voor douanedocumenten ontwikkeld. ,,Dat hebben we gedaan vanwege de huidige problemen in de markt.”
Bron: PZC